Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Maalkruis   op de schieter van een muuranker

Het andreaskruis is een eenvoudig aan te brengen siermotief. Op de schieter van een muuranker, recht of als onderdeel van een sieranker, is onderaan vaak een andreaskruis te vinden, soms zelfs twee. Ze zijn tussen begrenzende horizontale lijnen geplaatst. De smid slaat met zijn beitel deze gleuven in het ijzer wanneer dit nog heet is.
Meestal wordt het andreaskruis bij dit soort toepassingen maalkruis genoemd. 'Maal' komt hier van 'malus', kwaad, want aan het kruis werd een onheilafwerende werking toegeschreven. Of het hielp is nooit onderzocht. In ieder geval doen de maalkruizen het aardig als verlevendiging van het smeedijzer.

Tekst: Jean Penders (01-2008). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders